Geef mij overzicht

Red stripe

“Wat ik nodig heb is één holistisch beeld waarmee ik ons transitieverhaal kan vertellen, waar ik met mijn team omheen kan staan en het gesprek kan aangaan, en als ik het kan aanwijzen weet ik dat we het over hetzelfde hebben.”

Een gemiddelde klant van Jam is verantwoordelijk voor een verandering binnen de organisatie. Er is sprake van een huidige situatie, een toekomstbeeld (-visie of -ambitie) en er is een weg te bewandelen.
Een deel van deze opdracht bestaat er uit een grote groep mensen deelgenoot te maken van deze transitie. Dan is het dus belangrijk dit duidelijk te communiceren. En dat is best een behoorlijke opgave omdat wat gecommuniceerd moet worden vaak complex is. Het gaat om diverse abstractie-lagen, onderlinge relaties, belangen, etc….

Een complex verhaal laat zich moeilijk uitleggen middels rapporten en documenten. De grootste manco van dit soort media is namelijk dat het lineair is. Wat helpt is de informatie te plaatsen in een ruimte, of op een vel papier. Een ruimte waar je elk stuk informatie een plek kan geven, kan ordenen, prioriteren, om vervolgens de onderlinge relaties te duiden. Steeds vaker grijpen professionals naar ‘visueel denken’-tools als mind-mappen en ‘post-it-sessies’ om grip te krijgen op complexiteit.

Voor Jam’ers is overzicht creëren een dagelijkse activiteit. Ook wij maken gebruik van deze tools. Het maken van een visualisatie van een transitie vraagt echter om extra vaardigheden. Iedere Jam’er heeft in het proces van structureren en visualiseren zo zijn/haar eigen stijl en aanpak. In de basis werken we echter allemaal vanuit dezelfde principes.
Ik deel er graag drie met je.

De locatie heeft waarde
Een vel papier heeft voor een Jam’er altijd een X- en Y-as. Zodra je een brokje informatie een locatie geeft, ken je het twee coordinaten toe. De plek op het papier zegt dus iets over de informatie. Meestal zegt de X-as iets over tijd en Y-as iets over de mate van abstractie. David Sibbet legt de relatie met een mensbeeld. Laag geplaatst is ‘voeten in de aarde’, dus concreet. Hoog geplaatst is het gebied van ideeen en gedachtes, dus abstract.
Beheers je als visueel denker het tekenvak dusdanig goed dat je 3 dimensionaal kan tekenen, dan introduceer je een derde as. Dit maakt het mogelijk om aan je brokje info een derde waarde toe te kennen.

Jam’s drie basis structuren
Als je door je oogharen naar je structuur kijkt dan zijn er 3 basisvormen te definiëren. Deze noemen wij ‘bewegen’, verbreden’ en ‘verdiepen’.

Bewegen; Is er een tijdslijn te definiëren?
Verbreden; Staat er 1 onderwerp centraal waaraan andere onderwerpen gerelateerd zijn?
Verdiepen:  Is er sprake van verschillende abstractielagen die onderling met elkaar in verband staan?

In ons werk heeft een van deze basisvormen vaak de overhand, maar ze kunnen alledrie aanwezig zijn.

De randen van je papier hebben waarde

Om een overzichtelijk verhaal te kunnen vertellen is het belangrijk om tot de essentie te komen.Het is dan zeer aan te raden om jezelf de opdracht te geven je verhaal op 1 vel papier te zetten. De randen van je papier hebben waarde, want wat hoort echt binnen die randen en wat valt er (net)buiten? Deze twee essentiele vragen zullen je helpen om tot de essentie te komen. Je kunt nu eenmaal niet alles tekenen.

Net als Blaise Pascal ooit eens een brief naar een vriend begon met “Ik schrijf je een lange brief, want ik heb geen tijd voor een korte.”, zo is het ook met het creëren van overzicht: Het kost tijd. Maar de extra tijd verdient zich snel terug, zodra je beseft wat je nou eigenlijk echt wil vertellen.

Met visuele groet,
Jeroen